ماه محرم با مراسم، آداب و آئین‌های آن دارای جایگاه برجسته‌ای در میان مردم است؛ آغاز این ماه با جلوه‌های نمایان و مشخص همچون سیاه پوش شدن مساجد و برپایی تکایا و برافراشتن بیرق های سیاه، قرمز و سبز هویدا می شود در روستاهای حوزه شرقی گیلان از نشانه های آغاز ماه محرم گِل‌مالی دیوار مساجد است که چند روز قبل از محرم توسط زنان روستایی انجام می گیرد و نمونه برجسته این رسم تا کمتر از ۲۰ سال پیش در "جواهرده" برگزار می شد و گِل آن را چوپانان با شیر گاوها و گوسفندان خود می سرشتند.
